A ndihesh ndonjëherë sikur vendi yt i punës është toksik? Ja 9 shenja që mund ta vërtetojnë këtë ndjesi dhe disa këshilla se si ta përballosh situatën.
Çfarë është një mjedis pune toksik?
Një mjedis i tillë është ai mjedis ku sjellje si manipulimi, bullizmi, përçmimi apo kontrolli i tepruar janë pjesë e përditshmërisë. Këto sjellje shkaktojnë mungesë besimi, stres të lartë, konflikt dhe mbyllje të njerëzve ndaj njëri-tjetrit. Siç e shpjegon trajneri i karrierës Eli Bohemond, ky është një ambient ku ndihesh psikologjikisht i pasigurt, ke frikë se do të ndëshkohesh, poshtërohesh apo përjashtohesh nëse flet hapur. Me kalimin e kohës, kjo gjendje mund të çojë në ankth apo depresion.
Punonjësit mund të ndihen të mbërthyer, qajnë para punës sepse nuk duan të përballen me edhe një ditë tjetër stresi, por kanë nevojë për pagën. Ose mund të përpiqen tej mase për t’u pëlqyer të tjerëve, duke u djegur nga puna. Sipas trajneres së lidershipit Lisa Quinn, një vend pune toksik nuk është rezultat i një personi të vetëm, por i një sistemi të tërë që funksionon keq.
Shenjat që tregojnë se vendi yt i punës është toksik
Jo gjithmonë është e lehtë ta kuptosh nëse ndodhesh në një ambient toksik, sepse mund të duket “normale” në fillim. Ja disa sinjale që duhen marrë seriozisht:
- Mungesa e kufijve të qartë në punë
Kultura që e sheh lodhjen si shenjë përkushtimi është toksike. Nëse menaxherët punojnë me orë të gjata dhe presin që të gjithë të bëjnë të njëjtën gjë, kjo është alarm. Një shenjë paralajmëruese është kur gjatë procesit të punësimit kërkohen detyra urgjente në fundjavë apo orare të pazakonta. - Mungesa e besimit
Kur menaxherët ndjekin çdo lëvizje të stafit, pyesin pa pushim “ku je?” apo “pse s’e ke bërë ende?”, krijohet një klimë mosbesimi. Punonjësit ndihen të kontrolluar e të nënvlerësuar. - Gabimet nuk tolerohen
Në një kulturë ku çdo gabim ndëshkohet dhe askush s’mund të mësojë prej tij, njerëzit fillojnë të mbrojnë veten, të fshehin informacione apo të fajësojnë të tjerët. Ky është një nga tiparet më shkatërruese të toksicitetit. - Mungesa e respektit
Kur dikush përçmohet, përjashtohet ose injorohet në mbledhje, kjo tregon për një ambient jo të shëndetshëm. Vlerësimi i pabarabartë i ideve, sulmet personale apo përçmimi publik janë shenja klasike të kulturës toksike. - Marrëdhënie të dobëta mes kolegëve
Mjafton të shikosh atmosferën: a komunikojnë njerëzit me respekt dhe mirëkuptim, apo me tension e përbuzje? Nëse mbizotëron heshtja, negativiteti apo mospërfillja, është një tregues i qartë. - Mungesa e mbështetjes për zhvillim profesional
Në këto vende, punonjësit ndihen të harruar dhe duhet të “mbijetojnë” vetë. Pa mentorim, pa trajnime, pa mundësi rritjeje, motivimi bie dhe njerëzit humbasin besimin se mund të ecin përpara. - Manipulimi dhe “gaslighting”
Kur menaxherët ndryshojnë udhëzimet dhe më pas fajësojnë stafin se nuk i kanë ndjekur siç duhet, krijojnë konfuzion dhe pasiguri. Punonjësit fillojnë të dyshojnë në aftësitë e tyre. - Simptoma fizike të stresit
Një ambient toksik ndikon drejtpërdrejt në trup: pagjumësi, lodhje, dhimbje koke, probleme me tretjen apo ankth të vazhdueshëm janë shenja që trupi po e përjeton stresin e punës. - Paaftësi dhe qarkullim i lartë i stafit
Kur njerëzit ndalen së angazhuari, komunikojnë vetëm minimalisht dhe largohen shpejt nga kompania, është shenjë e qartë e kulturës toksike.
Si të veprosh në një ambient të tillë
- Vlerëso opsionet e tua.
Ndonjëherë nuk mund të largohesh menjëherë, për arsye ekonomike ose familjare. Prandaj, analizo situatën me qetësi dhe planifiko çdo hap. - Rikthe kontrollin mbi veten.
Mendo se si reagon ndaj sjelljeve toksike dhe çfarë mund të ndryshosh në mënyrën si i përballon ato. Konsidero ndihmën e terapisë për të kuptuar ndikimin që kjo përvojë ka pasur tek ti dhe për të forcuar kufijtë e tu emocionalë. - Përballu me burimin e problemit.
Nëse ke mundësi, zhvillo një bisedë të hapur me personin ose ekipin që e shkakton toksicitetin. Shpjego si ndihesh, me shembuj konkretë dhe në mënyrë të qetë. - Kërko mbështetje.
Gjej dikë të besueshëm që mund të të dëgjojë dhe këshillojë, jashtë kontekstit të punës, një mik, një ish-kolege ose mentor. - Ji i butë me veten.
Mos u fajëso që nuk po e “përballon” mjaftueshëm. Në situata të tilla, edhe njerëzit më të fortë ndihen të rraskapitur. Pyet veten: “Çfarë do t’i këshilloja dikujt që dua nëse do ishte në vendin tim?” - Planifiko daljen tënde.
Nëse kupton që zgjidhja është largimi, fillo ta përgatitësh me kujdes: kursim financiar, kërkim të vendeve të reja pune, ndoshta edhe disa pushime për të rikuperuar energjinë mendore.
Në fund të fundit, asnjë vend pune nuk ia vlen të të kushtojë shëndetin mendor apo dinjitetin. Njohja e shenjave dhe ndërgjegjësimi janë hapi i parë për ta mbrojtur veten dhe për të kërkuar një ambient ku mund të zhvillohesh, të respektohesh dhe të ndihesh mirë.
Burimi i informacionit: https://www.themuse.com/advice/toxic-work-environment
